In het kort
- Aanvrager: Stichting Het Kruispunt
- Gerealiseerd: algehele renovatie en isolatie van de Titus Brandsmakapel
Thuiskomen
Het is een warme, heiige zomerochtend. Het is nog rustig op de Hessenberg , het buurtje in Nijmegen waar de Titus Brandsmakapel staat. De enige levendigheid komt van de verhuizing van een Syrisch gezin naar hun nieuwe huurwoning. Een waterig zonnetje schijnt door de hoge dakramen van de Titus Brandsmakapel naar binnen. In de kapel zit Harrie Lennaerts van Stichting Kruispunt Nijmegen aan een grote tafel die middenin de ruimte staat. “Ze noemen me straatpastor maar eigenlijk ben ik geestelijk verzorger”, introduceert Harrie zichzelf. Hij heeft een rustige stem met een accent dat verraadt dat hij ergens in het zuiden van Nederland is opgegroeid.
Het compacte gebouw, dat een monument is, heeft een bijzondere architectuur. Het symboliseert kamp Dachau waar de naamgever van de kapel, karmeliet en hoogleraar Titus Brandsma is omgekomen. De kapel is in de jaren ’60 gebouwd ter nagedachtenis aan de zalig verklaarde Brandsma. Elementen verwijzen naar het toenmalige concentratiekamp: de cel, de barak, de hoge muren, de lichtstraat die weinig licht naar binnenlaat en het draadglas dat prikkeldraad symboliseert.
De Titus Brandsmakapel is nu een warme ontmoetingsplek voor dak- en thuislozen. “Maar ook voor mensen met een verstandelijke beperking die in de rafelranden van de samenleving terecht zijn gekomen, of voor mensen met een psychiatrische achtergrond die nog geen plek hebben gevonden. Ze zijn allemaal welkom”, vertelt Harrie. Er wordt geschilderd. Er wordt muziek gemaakt, er is een kookclub en er wordt na het koken stipt om 17.30 samen aan tafel gegeten. Er is altijd een luisterend oor. In de kapel ontstaan hechte vriendschappen. “Mensen voelen zich hier thuis. Ook al leven ze niet meer op straat, toch blijven ze bij ons komen”, zegt Harrie. De kapel is ook gebedshuis. Tweewekelijks wordt op zondag de kerkdienst gehouden. De kapel speelt een belangrijke rol bij het overlijden van dak- en thuislozen. Harrie kan het afscheid van begin tot eind regelen. Harrie: “Voor nabestaanden is het een moment van troost. Het verhaal van hun vader, zoon, dochter, broer, zus of wie dan ook is completer geworden. Ze dachten dat het leven van hun familielid of bekende in duigen was gevallen. Ze komen er door het afscheid achter dat hun dierbare van betekenis is geweest voor anderen, dat hij een hechte vriendenclub had en dat hij muziek heeft gemaakt of heeft geschilderd.”
In 2006 was het monument toe aan een fikse opknapbeurt. De kapel kreeg toen een eerste gulle gift van Stichting Volksbelang waardoor het een bruikbare multifunctionele plek werd. Harrie vertelt: “De buitendeur en het traliewerk zijn toen vernieuwd. Er kwam verwarming en de meterkast en de bedrading zijn aangepakt. Er komen hier jongeren die muziek maken. Hun elektrische gitaren, versterkers en computers hebben stroom nodig.” In 2011 wendde Stichting Kruispunt Nijmegen zich voor de tweede keer tot Stichting Volksbelang en werd het dak vernieuwd. Harrie kan zich dat nog goed herinneren. “De lichtstraat was toen nog van enkel glas en zo lek als een mandje. Bij een regenbui vingen we met emmers en pannen de straaltjes water op. In de winter was het steenkoud. We stookten voor de mussen.” Nu is het ook in de winter behaaglijk. De warmte blijft hangen. “Vrijwilligers en ik kunnen door deze plek mensenwerk leveren. Het meest belangrijke wat we doen is werken aan zingeving voor dak- en thuislozen. De monumentale kapel maakt dit mogelijk”, aldus straatpastor Harrie Lennaerts.