In het kort
- Aanvrager: Standvast Wonen
- Gerealiseerd: voorgevel Van Broeckhuysenstraat nr. 46 hersteld in oorspronkelijke staat
Het bekendste kraakpand van Nijmegen
Buiten bedekt een groot spandoek een deel van de statige gevel van De Grote Broek. Binnen staat op een grote houten tafel een smakelijke veganistische lunch. Aan die tafel zit Jolien Geerlings, spin in het web en bestuurslid van Woon- en Werkvereniging De Grote Broek. Jeroen van der Stoop en Allard van Ewijk van woningcorporatie Standvast Wonen schuiven bij haar aan. Ze blikken terug op de geschiedenis van ‘hun’ pand en vertellen over de maatschappelijke waarde van De Grote Broek voor de stad.
Het pand uit 1901 aan de Van Broeckhuysenstraat 46 in Nijmegen heeft namelijk een spraakmakende geschiedenis. Oorspronkelijk was het van de Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant. Toen werd het een meubelwinkel. Daarna klosten er maar liefst 20 jaar lang krakers en activisten met hun zwarte legerkisten over de vloer. Met als meest prominente activist Louis Sévèke, die als bewoner van de Grote Broek het DNA van solidariteit erin stopte. De Grote Broek is het bekendste pand uit de Nijmeegse krakersgeschiedenis en het langst gekraakte pand in de stad.
Een maatschappelijke en culturele hotspot
Standvast Wonen kocht het in 2004. Jolien heeft de legalisering en de verandering van het gebouw van dichtbij meegemaakt. Nu is het een woonwerkpand geworden. Standvast Wonen heeft het in de oude glorie hersteld, geholpen met de financiële steun van Stichting Volksbelang.
Op de bovenste verdiepingen wonen Jolien en 14 andere bewoners en houden een paar maatschappelijke en culturele organisaties er kantoor. Op de begane grond en in de kelder is De Grote Broek een maatschappelijke hotspot. Jolien zegt: “We ontvangen hier jong en oud, bijvoorbeeld voor een veganistische maaltijd. Een dag in de week is De Grote Broek het kloppende hart van Stichting Gast, een organisatie die asielzoekers helpt met eten, geld, onderdak en met medische, maatschappelijke en juridische bijstand. Dan heb je nog Stichting Straatmensen, die in De Grote Broek maaltijden en lunchpakketten uitdeelt aan dak- en thuislozen. We houden hier ook filmavonden, soepcafé ’s en bijvoorbeeld gisteren hadden we een schrijfavond, voor een van de activisten die tijdens de G20-top in Hamburg gevangen is genomen. En niet te vergeten De Onderbroek, dat is de kelder van ons pand waar we een klein concertpodium hebben gemaakt.”
Gedoe in ruige tijden
“Het is een hartstikke duur pand middenin het centrum,” zegt Jolien. Dat beaamt Jeroen. “De aankoop was een behoorlijke investering. Daar kwamen hoge kosten voor een verbouwing nog bovenop. Het kostte ons hoofdbrekens. Hoe kregen we we dat als corporatie met huurinkomsten rendabel?” Waarom dan toch dit dure avontuur aangegaan? “De gemeente Nijmegen wilde De Grote Broek in stand houden. Dit pand en de mensen maken tot op de dag van vandaag het verschil voor sommige groepen in de stad. De gemeente wilde die maatschappelijke waarde en de culturele broedplaats niet verloren laten gaan.”
“Standvast Wonen wilde dat ook niet”, vult projectmanager Allard aan. “Stichting Volksbelang was onze sponsor. We hebben mede dankzij hun bijdrage de gevel in de oorspronkelijke staat hersteld. Er zat nog een onooglijke etalageruit in uit de jaren ’70. Die hebben we niet alleen vervangen, we hebben ook de pui weer op zijn oude plek teruggezet en in volle glorie hersteld. Dat is een ingreep van formaat geweest. Natuursteen terug erin en klassiek knipvoegwerk weer tussen de bakstenen”, gaat Allard verder. “Stel je voor, de hele bovenverdieping leunde op dat moment op een aantal stalen paaltjes.”
“Best spannend”, zegt Jolien als ze in gedachten teruggaat naar die tijd. “Het was een klus. Het was gedoe in ruige tijden, maar het is het 100 procent waard geweest.” Daar zijn ze het alle drie over eens.