Kopwoningen Volksbelang

In het kort

  • Aanvrager: Standvast Wonen
  • Gerealiseerd: herbouw ‘Kopwoningen Volksbelang’ voor behoud van monumentale waarde

In Nijmegen-Oost ligt een unieke kleine wijk, Volksbelang genaamd. In 1895 begon de bouw van in totaal 137 woningen. Dit gebeurde dankzij zeventien welgestelde Nijmeegse heren die in datzelfde jaar de Stichting Volksbelang oprichtten, ‘voor de verbetering van de huisvesting van de arbeidende klasse en van verdere minvermogenden’.

Het wijkje herbergt de levensverhalen van mensen die er jaren hebben gewoond. Ze worden nog steeds verteld door de huidige bewoners. Het is een plek waar buren familie werden. De krant werd met elkaar gedeeld en dat gebeurt nog steeds. Je kon er de spruitjeslucht van de buurvrouw in je eigen keuken ruiken. De Volksbelangers waren zeer betrokken bij elkaar en zijn dat nog steeds.

Inmiddels zijn de woningen in het bezit van de Nijmeegse woningcorporatie Standvast Wonen. In 2006, 111 jaar na de bouw, was de staat van de 19e-eeuwse woningen ver onder de maat. De woningcorporatie besloot tot het volledig vernieuwen van de woningen. Alleen de voorgevels van de woningen bleven staan en al het andere dat een huis tot huis maakt werd gesloopt. “Dat was echt nodig”, zegt Hannie Kunst, destijds directeur van de woningcorporatie. “De houten balken die van de ene woning naar de andere doorliepen gaven de doorslag. Als er brand zou uitbreken kon het vuur gemakkelijk overslaan naar de buren.”

Stichting Volksbelang van 1895 financierde mee. Logisch, denk je misschien, want je laat de naamgever van je eigen stichting niet in de kou staan. Maar wat voor de 21e-eeuwse bestuursleden van de Stichting Volksbelang 1895 ook telde was het behoud van de monumentale waarde en het authentieke karakter van de wijk. Met de investering konden de vijf kopwoningen herbouwd worden. Ze kregen hun kenmerkende gevelvormen naar het originele ontwerp van 1895 terug.

Er was in het begin volop weerstand van de bewoners tegen de plannen. “Hun wantrouwen verdween langzaam, al bleven er diehards over die het niks vonden”, vertelt Hannie. “Het is uiteindelijk de kopzorgen en het geld wel waard geweest. We wilden dat deze cultuurhistorie voor Nijmegen behouden bleef en dat is gelukt. Ga maar kijken, het is een bijzonder buurtje. De sfeer is prachtig. Precies zoals het ooit in 1895 bedoeld is geweest”, aldus Hannie Kunst.